Jesteśmy z Wami każdego dnia!
„Śląsk – region w którym mieszkam”
(wtorek – 28.04.2020r.)
[spoiler title=”Propozycje zabaw dla dzieci 3 i 4-letniech” close=”1″ tyle=”1″]
1. W tym tygodniu rozmaimy o Polsce, która jest naszą ukochana ojczyzną. Wiemy już, że Polska to nasz kraj – wspólny dom nas wszystkich. Czy wiecie jednak, że ten dom składa się z mniejszych części? Takich jakby pokoi wewnątrz naszego polskiego domu,które nazywamy regionami. Nasz pokój w którym mieszkamy, czyli region nazywa się Śląsk! Spróbujcie odszukać go na poniższym rysunku!
To właśnie jemu będziemy chcieli się dziś bliżej przyjrzeć!
2. Mieszkańców Śląska nazywamy Ślązakami. Ślązacy mają własną gwarę, czyli specyficzny sposób mówienia ( mówi się często, że ktoś „godo po śląsku”) jak również też charakterystyczne dla naszego regionu stroje. Kiedyś te stroje nosiło się na co dzień, dziś możemy zobaczyć je tylko okazjonalnie, najczęściej podczas regionalnych dożynek, pochodów, wielkich uroczystości itp. Przyjrzyjcie się poniższym obrazkom przedstawiającym regionalny strój bytomski (górnośląski) męski i damski. Zachęćcie dziecko, by spróbowało nazwać poszczególne, charakterystyczne elementy, przeczytajcie mu ich rodzimą nazwę, zapytajcie, który element podoba mu się najbardziej i dlaczego?
Strój bytomski, zwany też rozbarskim, jest najbardziej znanym strojem ludowym Górnego Śląska.
Zwyczaj noszenia tego stroju zachował się do końca ubiegłego wieku.
Chłopak ma na głowie okrągłą, płaską czapkę maciejówkę. Nosi białą, płócienną koszulę. Pod kołnierzykiem koszuli wiąże ozdobną chustę z jedwabiu – jedbowkę. Jego spodnie to żółte jelenioki uszyte z irchy, ściśle przylegające do ciała, wpuszczone w cholewy czarnych, skórzanych butów. Na koszulę zakłada bruclik, długą do bioder kamizelkę. Bruclik uszyty jest z granatowego sukna z białą podszewką obszytą lamówką. Zdobią go błyszczące guziki, barwne obszycia sznureczkiem przy krawędziach i zapięciach, a także kieszenie z chwostami na klapkach.
Nakryciem głowy dziewczyny jest strojna galanda, czyli wianek ze sztucznych kwiatów, z przodu ozdobiony nawleczonymi na drucik i zwisającymi nad czołem koralikami, z tyłu przewiązany długą wstążką, której końce opadają na plecy. Koszula zwana kabotkiem uszyta jest z cienkiego białego płótna, przy szyi i rękawach sięgających łokci wykończona jest szerokimi kryzami z delikatnej koronki. Dziewczyna nosi suto marszczoną długą spódnicę, którą przepasuje jedwabną zapaską zdobioną malowanymi motywami kwiatowymi. Na kabotek zakłada wierzcheń, czyli sukienny gorset, który zdobią kolorowe sznureczki przy zapięciu oraz obszyta wokół dekoltu kwiecista wstążka ułożona w fałdki. Na białe, bawełniane pończochy zakłada płytkie pantofelki. Uzupełnieniem stroju są czerwone korale.
A teraz spróbuj samodzielnie ubrać Bartka i Tosię w strój śląski!
ubieranka-bytomski-dziewczynka
Źródło: polalech.pl
3. Czy wiecie jaki sławny zespół ma swoją siedzibę w pobliskim Koszęcinie? Tak, to Zespół Pieśni i Tańca im. Stanisława Hadyny, znany pod nazwą „Zespół Śląsk”! W zespole tym ponad stu artystów wchodzących w skład chóru, baletu i orkiestry prezentuje publiczności całego świata nasze regionalne – śląskie tradycje, pieśni i tańce. Obejrzyjcie poniższy film na którym właśnie zaprezentowany został jeden z najpopularniejszych tańców regionalnych „Trojak”.
4. Na zakończenie zapraszamy Was do obejrzenia i wysłuchania bajki „Czerwony Kapturek” w gwarze śląskiej. Czy rozumiecie wszystkie słowa? Jeśli nie poproście rodziców o wyjaśnienie wam ich znaczenia!
[/spoiler] [spoiler title=”Propozycje zabaw dla dzieci 5 i 6-letniech” close=”1″ tyle=”1″]
1. Śląsk – moja mała ojczyzna.
Dzisiaj porozmawiamy sobie o regionie, w którym mieszkamy. Czy wiecie, jak nazywa się ten region? To Śląsk. Czy wiecie, czym jest Śląsk? Żeby Wam to lepiej zobrazować, posłużymy się małym porównaniem. Wyobraźcie sobie, że Polska – kraj w którym mieszkamy, nasza ojczyzna, jest wielkim domem. W domu tym znajduje się 16 pokoi. Każdy pokój – region, ma swoją nazwę i miejsce na mapie. Nasz pokój-region nazywa się Śląsk i znajduje się na dole mapy Polski. Poszukajcie go wspólnie z rodzicami.
2. Śląski strój ludowy.
Poniżej znajduje się para ubrana w bytomski strój ludowy. Strój bytomski, zwany też rozbarskim, jest najbardziej znanym strojem ludowym Górnego Śląska. Zwyczaj noszenia tego stroju zachował się do końca ubiegłego wieku. Poznaj podstawowe elementy stroju męskiego i damskiego.
W takim stroju bardzo często występują na scenie artyści zespołu „ŚLĄSK”, który ma siedzibę niedaleko Lublińca w Koszęcinie.
Strój bytomski
/Źródło: https://polalech.pl/bytomski.htm /
Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny
/Źródło: http://www.zespolslask.pl/pl/galerie/9723/kostium-rozbarski/ /
3. W starej kopalni – Lolek i Bolek wśród górników.
Zapraszam Was teraz do zobaczenia jak wygląda praca górników w kopalni. Na wycieczkę zapraszają nas Bolek i Lolek.
4. „Ślunsko godka” – zabawa słowna – zapoznanie z gwarą śląską.
Gwara śląska, to odmienna forma języka polskiego, charakterystyczna dla naszego regionu, Śląska. Poniżej znajdują się słowa w gwarze śląskiej. Czy wiecie co one oznaczają? Spytajcie rodziców lub dziadków na pewno wam pomogą.
- Szwarno dziołcha – ładna dziewczyna
- Gryfny synek – ładny chłopiec
- Oblykać – ubierać
- Paradny – odświętny
- Kiecka– spódnica
- Galanda– wianek ze sztucznych kwiatów
- Gruba– kopalnia
- Galoty– spodnie
- Mycka– czapka
A teraz zapraszam Was do nauki popularnej śląskiej rymowanki „W antryju na byfyju„.
W antryju, na byfyju,
stoi szklonka tyjy.
Tłumaczenie:
W przedpokoju, na kredensie
stoi szklanka herbaty.
5. „Poszła Karolinka” w wykonaniu zespołu „ŚLĄSK”.
6.„Karolinka i Karliczek w tradycyjnych strojach” – praca plastyczna
Do wykonania tej pracy potrzebne będą:
- kolorowy papier
- serwetka papierowa
- bibuła
- plastelina
- nożyczki
- mazaki
- klej
Sposób wykonania:
/Źródło zdjęć: http://boberkowy-world.blogspot.com/2015/05/slask-moja-maa-ojczyzna-konspek-zajec.html /
[/spoiler]